پمپ دنده ای داخلی چیست؟

ساختار پمپ دنده ای داخلی

پمپ دنده داخلی از قسمت های مختلفی تشکیل شده است که مهمترین اجزای آن 2 چرخ دنده و یک قطعه هلالی شکل است.

چرخ دنده های پمپ دنده داخلی هم اندازه نیستند و یکی از آن ها بزرگ و دیگری کوچک است. چرخ دنده کوچکتر به صورت غیر هم مرکز، درون چرخ دنده بزرگتر قرار می گیرد؛ یعنی مرکز چرخ دنده ها نقطه ای یکسان نیست.

با توجه به هم مرکز نبودن چرخ دنده ها و این که چرخ دنده کوچکتر در یک سمت قرار می گیرد، در سمت دیگر یک فضای خالی ایجاد می شود که در آن قسمت از قطعه ای هلالی شکل یا آب بند استفاده می شود و همه ی این اجزا درون یک محفظه قرار می گیرند.

با توجه به عکس هم مشخص است که طراحی و ساختار پمپ دنده داخلی، پیچیده تر از پمپ دنده ای خارجی است و طبیعتا تعمیر و نگهداری آن هم دشوارتر است.

چرخ دنده های پمپ دنده ای داخلی در بیشتر مواقع از نوع چرخ دنده ساده هستند، اما از چرخ دنده های جناغی یا چرخ دنده مارپیچی دوبل (چرخ دنده دوبل هلیکال) نیز در آن ها استفاده می شود. شکل چرخ دنده دوبل مثل زمانی است که دو چرخ دنده هلیکال به یکدیگر متصل شده باشند و یک حالت V مانند ایجاد کرده باشند.

عملکرد پمپ دنده ای داخلی

آنچه که در فهم بهتر طرز کار پمپ دنده ای اهمیت دارد، بررسی دقیق اجزای آن است. در بخش بالا در مورد ساختار پمپ دنده داخلی اطلاعاتی به دست آوردیم و در این بخش با نحوه عملکرد آن آشنا می شویم تا بدانیم چگونه کار می کند.

یک شافت از الکتروموتور به چرخ دنده کوچکتر وصل می شود و باعث چرخش آن می شود. با حرکت چرخ دنده کوچک، چرخ دنده بزرگتر نیز شروع به چرخش می کند. به همین دلیل به چرخ دنده کوچکتر، چرخ دنده محرک و به چرخ دنده بزرگتر، چرخ دنده متحرک می گویند.

با ایجاد چرخش چرخ دنده ها، مکش ایجاد می شود و سیال را به درون محفظه می کشد. بعد از ورود سیال به درون محفظه پمپ دنده ای داخلی، سیال بین چرخ دنده ها گیر می کند و با چرخش آن ها سیال از ورودی پمپ به سمت خروجی پمپ می رود و با فشار به بیرون هدایت می شود.

قسمتی که فضای خالی وجود دارد می تواند باعث حرکت سیال به جهت مخالف شود و از فشار خروجی پمپ کم کند، به همین دلیل در آن قسمت از قطعه ی هلالی شکل استفاده می شود تا از بازگشت سیال و کاهش فشار خروجی جلوگیری کند.

نکته ای که وجود دارد این است که با وجود تفاوت در ساختار و طراحی پمپ دنده داخلی و خارجی عملکرد آنها مشابه است؛ یعنی سیال وارد می شود و با تحت فشار گرفتن توسط چرخ دنده ها، با فشار بیشتر به خارج از پمپ هدایت می شود.