الکتروموتورها جزئی از ضروریات زندگی روزمره ما شده‌اند. به نحوی که با حذف آن‌ها فرایند زندگی بسیار سخت و دشوار خواهد شد. دستگاه الکتروموتور انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند.

‌این نوع فرایند به صورت برعکس عمل می‌کند. یعنی تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی از طریق یک الکتروموتور معمولی، با استفاده از تعادل بین میدان مغناطیسی الکتروموتور و سیم پیچ نیرو در داخل موتور تولید می‌شود.

اجزای تشکیل‌دهنده الکتروموتور

اجزای تشکیل‌دهنده الکتروموتور شامل استاتور، سیم پیچ، کموتاتور الکتروموتور، پیچ، واشر فنری، کاور پروانه، کاسه نمد، رینگ ضربه گیر، پروانه خنک کاری، درپوش بیرونی، خار فنری، بلبرینگ، پیچ ارت، پایه، فریم یا پوسته، علامت ارت، پیچ آلنی، در قالب عقب، قلاب، گلند، میخ پرچ، پلاک، مهره، ترمینال برد، کابلسو، ترمینال باکس، روتور با شافت، واشر تخت، در قالب جلو، مهره گریس خور، خار سر شافت، پل اتصال مسی، لاستیک بین فریم و ترمینال باکس می‌باشد.

مهم‌ترین کاربرد الکتروموتور چیست؟

کاربرد الکتروموتور گسترده است و برای لوازم خانگی، ابزارهای قدرت در صنعت، دمنده‌ها، فن‌ها، اسباب بازی کودکان، برف پاکن خودرو و آسانسور و بالابر کاربرد دارد. الکتروموتورها در سایزهای مختلف تولید می‌شود که با توجه به سایز ساخت و کاربرد آن در وسایل مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

الکتروموتورها در صنایع مختلف اعم از نساجی، پتروشیمی، کاشی و سرامیک، نجاری، خودروسازی یا کشتی رانی و سایر صنایع مختلف دیگر کاربرد دارند. الکتروموتور یکی از مهم‌ترین اختراعات بشر است، زیرا صنایع بسیاری وابسته به‌ این محصول می‌باشد. در دهه‌های اخیر شاهد تولید انواع مختلفی از آن در ابعاد با کاربردهای مختلف هستیم. برندهای مختلف الکتروموتور شامل الکتروموتورهای چینی، موتوژن، Vemat، ABB و Siemens می‌باشد.

الکتروموتور چینی

الکتروموتور چینی یکی از رایج‌ترین موتورهای الکتریکی در ‌ایران است که به دلیل قیمت مناسب نسبت به برندهای مشابه اروپایی بسیار پرطرفدار و محبوب است.  در حال حاضر چین یکی از کشورهای توانمند در ‌این زمینه است که به تولید الکتروموتور می‌پردازد.

الکتروموتورهای چینی با قیمت مناسب نسبت به سایر نمونه‌های مشابه اروپایی در ‌ایران وجود دارد.

الکتروموتورهای تک فاز و الکتروموتورهای سه فاز در صنایع مختلف کاربردهای متفاوتی دارند. ساده‌ترین انواع الکتروموتورها در ماشین لباسشویی به کار می‌رود که یک الکتروموتور نسبتا بزرگی است که توسط نیروی برق شهری کار می‌کند و براساس جنس بدنه دستگاه تعبیه شده است.

تولید الکتروموتور سه فاز در کشورهای اروپایی هزینه‌های تمام شده زیادی نسبت به سایر کشورهای آسیایی دارد. در ضمن هزینه برق، خطوط تولید، زمین و غیره در فرایند تولید بسیار موثر است. شما می‌توانید انواع مختلف الکتروموتور را با قیمت مناسب از گروه نقش جهان تهیه کنید.

ویژگی‌های الکتروموتور چینی

الکتروموتورهای چینی به شکل الکتروموتور تک فاز و الکتروموتور سه فاز تولید و به بازار ارائه می‌شوند. برای تولید الکتروموتورها تنوع زیادی از لحاظ توان وجود دارد که منجر به کاربرد بیشتر‌ این‌ دست از محصولات در صنایع می‌شود.

با افزایش یافتن کارخانه‌های تولید الکتروموتور در جهان به راحتی می‌توان مطابق با کار و نیاز خود یک الکتروموتور با کیفیت و با قیمت مناسب به بازار عرضه کرد. مسلما الکتروموتور‌های چینی نسبت به الکتروموتورهای اروپایی و آمریکایی گرید A یک مرحله عقب‌تر هستند؛ اما شما با کمی سرچ کردند در بازار می‌توانید یک برند با کیفیت و با قیمت مناسب را پیدا کنید.

مزایای الکتروموتور چینی

مزایای الکتروموتور چینی شامل قیمت مناسب، قدرت و توان بالا، افزایش اتوماسیون و سرعت بخشیدن به فرایندهای تولید، کیفیت بالا الکتروموتور و توسعه موتورهای الکتریکی با کیفیت بالا در صنعت می‌باشد.

انواع الکتروموتور چینی از لحاظ جنس بدنه شامل الکتروموتور چینی حاوی پوسته چدنی با توان KW7.5 به بالا و الکتروموتور چینی حاوی پوسته آلومینیومی از توان KW7.5 تا KW 0.06 می‌باشد.

انواع الکتروموتور

به طور کلی الکتروموتورها به دو دسته کلی DC و AC تبدیل می‌شوند. هر کدام از این دو دسته شامل زیرمجموعه‌هایی هستند، 5 مدل موتور DC شامل الکتروموتور با تحریک جداگانه، الکتروموتور شنت، الکتروموتور مرکب، الکتروموتور با تحریک مجزا، الکتروموتورهای سری، الکتروموتور با مغناطیس دائمی و الکتروموتور با تحریک جداگانه می‌باشد.

در این نوع از الکتروموتور، روتور و استاتور هر کدام دارای یک منبع تغذیه متفاوت هستند. این مسئله منجر به ایجاد درجه آزادی بیشتر موتور خواهد شد.

در الکتروموتور شنت سیم پیچ روتور و استاتور با هم موازی هستند. در الکتروموتور مرکب سیم پیچ استاتور و موتور به صورت موازی به یکدیگر متصل هستند به همین دلیل موتورهای مرکب نامیده می‌شوند و اما در الکتروموتور با تحریک مجزا، روتور و استاتور را یک منبع تغذیه متفاوت به یکدیگر متصل می‌کنند. این نکته موجب افزایش درجه آزادی موتور خواهند شد.

الکتروموتورهای سری از الکتروموتورها به صورت سری روتور و استاتور به یکدیگر متصل می‌شوند، به همین دلیل گشتاور در این دستگاه براساس مجذور شدت جریان افزایش می‌یابد. این مسئله باعث خواهد شد تا بیشترین نسبت گشتاور بر شدت جریان در بین تمامی موتورهای DC ایجاد گردد. این موتور در استارت خودرو و بالابرها به کار می‌رود. در الکتروموتور با مغناطیس دائمی استاتور مانند یک آهنربای دائمی عمل می‌کند که موجب خواهد شد تا سایز موتور کم شود. کاربرد الکتروموتور با مغناطیس دائمی در ایجاد گشتاور ناچیز است.

الکتروموتورهای AC به دو دسته کلی تقسیم‌ می‌شوند که شامل موتور القایی و موتور همگام است. در موتور القایی به دلیل اینکه ولتاژ در روتور القا می‌شود نیازی به برس در داخل موتور نیست، لذا به دلیل اینکه روتور باید از میدان مغناطیسی با سرعت پایین بچرخد امکان ولتاژ القایی وجود ندارد. در موتور همگام به روتور یا میدان مغناطیسی درحال دوران استاتور همگام می‌شود. این دستگاه به صورت همزمان استاتور موتور القایی و روتور الکتروموتور DC را دارد.

نحوه نصب الکتروموتور

از ساده‌ترین شیوه‌های اضافه کردن الکتروموتور تعویض به موقع بلبرینگ‌ها است. باید از الکتروموتور براساس اندازه و توان و ویژگی‌های ذاتی آن انتظار داشت.
الکتروموتورها برای فضاها تمیز و خشک مناسب هستند. حداکثر دمای مناسب برای نصب 40 درجه سانتی‌گراد است و ارتفاع آن برابر با 1000 متر از سطح دریا است. با تجاوز به ‌این مقدار متقابلا منجر به کاهش توان خروجی آن‌ها می‌گردد.
حدوداً با افزایش هر یک درجه به دمای محیط میزان توان خروجی موتور به میزان 2 درصد کاهش می‌یابد. با افزایش ارتفاع، بر روی میزان عملکرد موتور موثر است.

الکتروموتورها از لحاظ کاربرد در ولتاژهای متفاوت به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. تک فاز (220 V)
2. سه فاز (400-600 V)
3. ولتاژ بالا یا high voltage (6000V)

همچنین الکتروموتورها از لحاظ میزان دوران به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

1. 3000 دور (2P)
2. 1500 دور (4P)
3. 900 دور (6P)
4. 750 دور (8P)

اگر الکتروموتورها با یک توان برابر دورهای متفاوتی داشته باشند، هر الکتروموتور با دور پایین‌تر دارای توان موثر بیشتری است. توان موثر یا گشتاور هر الکتروموتور مهم‌ترین خصوصیت یک محرک دورانی است.

گشتاو دورانی چیست؟ گشتاور دورانی یا ممان اینرسی به نقطه اثر نیرو در فاصله مشخصی از محور دوران(محرک نیرو) گفته می‌شود.

که در مورد الکتروموتورهای قفسه سنجابی این گشتاور به شکل زیر محاسبه می‌گردد:

در هنگام انتخاب الکتروموتور باید به نکاتی که گفته شد توجه کرد تا در هنگام کار مشکلی ایجاد نشود و مهم‌تر از همه متحمل خسارت مالی نشوید.

سوالات متداول الکتروموتور

متغیر قابل اندازه‌گیری در الکتروموتورها کدامند؟

1. دور موتور الکتروموتور یا سرعت کارکرد
2. محاسبه گشتاور
3. درجه حفاظتی
4. اطلاعات عمومی الکتروموتور
5. چرخه کار

مهم‌ترین نکات در مورد تعمیر و نگهداری الکتروموتور

1. فضای کاری الکتروموتور
2. تعویض به موقع بلبرینگ‌ها
3. خرید محصول برحسب نیاز
4. استفاده از تجهیزات جانبی
5. استفاده از الکتروموتور بر اساس محدودیت‌ها
6. استفاده از اینورتر برای بالا بردن طول عمر و عملکرد موتور

فضای کاری الکتروموتور چگونه است؟

شرایط مناسبی برای فضای کاری الکتروموتور باید در دسترس باشد تا عملکرد در طولانی‌ترین حد ممکن فراهم گردد. الکتروموتور نباید در یک محیط مرطوب باشد، زیرا باعث صدمه و آسیب رسیدن به آن می‌گردد. همچنین نباید در برابر تابش مستقیم نور خورشید قرار گیرد.

برای کاهش تعمیرات و نگهداری الکتروموتور چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟

برای خنک‌سازی بهتر و کاهش تعمیرات و نگهداری الکتروموتور با توجه به محیط کاری سخت الکتروموتور، می‌توانید از فن‌های خارجی استفاده کنید. در خارج از محیط الکتروموتور از فن اکسترنال الکتروموتور استفاده کنید که موجب انتقال و ورود حجم زیادی از هوا به داخل الکتروموتور می‌شود.

دور موتور الکتروموتور القای چگونه است؟

سرعت یا دور موتور الکتروموتورهای القایی غیرقابل تنظیم و تغییر هستند. برای کاهش دادن دور موتور براساس سرعت موردنیاز برای دستگاه و افزایش گشتاور از گیربکس استفاده می‌شود. تشخیص درست نسبت به کاهش دور گیربکس با توجه به سرعت موتور الزامی است.

درجه حفاظتی الکتروموتور چیست؟

درجه حفاظتی الکتروموتور با IP نشان داده می‌شود. عدد اول پشت P درجه حفاظت در برابر اجسام جامد خارجی و عدد دوم درجه حفاظت در برابر نفوذ آب را نمایش می‌دهد.

استفاده از الکتروموتور بر اساس محدودیت‌ها یعنی چه؟

کلیه الکتروموتورها با توجه به شرایط کاری تعیین شده برحسب آن در محدوده زمانی مشخصی کار می‌کنند. برای استفاده از الکتروموتورها در مدت زمان طولانی باید از الکتروموتور دائمی استفاده کرد تا متحمل هزینه تعمیر و نگهداری آن نباشید.

عوامل موثر بر روی قیمت الکتروموتور

قیمت الکتروموتور براساس عوامل مختلفی مانند نوع برند، سیم پیچ، خطوط تولید، پوسته یا فریم و نیروی انسانی محاسبه می‌شود. نوع برند تاثیر به سزایی بر روی قیمت تمام شده می‌گذارد. برخی از تولیدکنندگان معروف و معتبر الکتروموتور در جهان صاحب سبک هستند که برای طراحی و تولید الکتروموتور هزینه‌های زیادی پرداخت می‌کنند.

تولیدات جدید هزینه‌های زیادی را به دنبال دارد. یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر روی قیمت الکتروموتور استفاده از سیم برای تولید استاتور است. اغلب تولیدکنندگان ناشناخته با ساخت موتور تک فاز یا سه فاز توسط سیم پیچ مسی با درجه خلوص پایین محصولاتی ارزان قیمت عرضه می‌کنند. یا از سیم پیچ‌های مسی، آلومینیومی یا سایر آلیاژه‌های دیگر بهره می‌برند.

این کار منجر به افت کیفیت و طول عمر الکتروموتور خواهد شد و در مقابل قیمت تمام شده تولید را کاهش خواهد داد.

از دیگر عوامل موثر الکتروموتور، خطوط تولید است. با توجه به تکنولوژی و استانداردها در فرایند تولید و قیمت‌گذاری اثرگذار است. با استفاده از خطوط تولید مکانیزه منجر به افزایش سرعت و کاهش خطا می‌شود. برای تولید فریم الکتروموتور تکنولوژی‌های ریخته‌گری و تراشکاری با فناوری برتر موردنیاز است.